Zasów – tradycja i doświadczenie
Zasów to niewielka wieś położona gminie Żyraków w województwie podkarpackim. Leży na niewielkim wzniesieniu przy drodze łączącej Dębicę z Radomyślem Wielkim. Zajmuje powierzchnię niespełna 1000 ha, a zamieszkuje ją około 900 mieszkańców. W centrum wsi znajdują się ślady dawnego rynku oraz zabytkowy, zajmujący powierzchnię 10 ha park dworski będący pozostałością po osiemnastowiecznym dworze rodziny Łubieńskich, do której niegdyś należała miejscowość. Znajduje się tam również pochodzący z XIX w. neogotycki Kościół Parafialny. Przy drodze łączącej Zasów z Różą znajduje się także zabytkowy cmentarz wojskowy z czasów I wojny światowej (oznaczony numerem 242), na którym pochowanych jest ponad 200 poległych żołnierzy różnych narodowości.
Historia szkółkarstwa w Zasowie sięga roku 1879, kiedy to wieś Zassów (tak dawniej była nazywana) przeszła w ręce Witolda Łubieńskiego. Był on wielce zasłużony w walce o niepodległość Polski i warto wspomnieć uczestniczył w powstaniu styczniowym. Założył on w Zasowie pierwszą szkółkę drzew owocowych, w której zatrudniał okolicznych chłopów. Był także promotorem tej działalności wśród sąsiadów – rozpowszechnił uprawy i wiedzę na ich temat wśród miejscowej ludności. Szkółkarstwo w Zasowie promował także jego jedyny syn – Tadeusz Łubieński, który doprowadził do powstania na tym terenie Związku Zawodowego Rolników oraz Spółdzielni Rolniczo-Handlowej. Tadeusz kontynuował dzieło ojca, ale nie był ostatnim z rodu, który z pasją rozwijał lokalny przemysł szkółkarski. Kolejne pokolenia Łubieńskich także zajmowały się rozwijaniem szkółek w Zasowie – urodzony w 1902 roku Alfred Łubieński prowadził jedną z najnowocześniejszych w Polsce i Europie plantację róż. Wiedzę na ten temat pozyskał podczas licznych zagranicznych praktyk w prestiżowych lokalizacjach m.in. w paryskim Wersalu. To on jest także twórcą istniejącego do dziś zespołu parkowego w Zasowie. Należy wspomnieć także o tym, iż każde pokolenie Łubieńskich było czynnie zaangażowane w walkę o niepodległość Polski.
Dziś po dawnej działalności rodziny Łubieńskich pozostały liczne ślady – park, dwa stawy i ruiny dworu. Natomiast największym darem, który Zasów otrzymał od tego rodu jest pasja do rzemiosła jakim jest szkółkarstwo. Miejscowi mieszkańcy ciągle pielęgnują przekazywaną z ojca na syna wiedzę i tradycję pracy w szkółkach. W taki sposób uprawa drzew owocowych i krzewów ozdobnych stała się podstawowym źródłem utrzymania mieszkańców Zasowa.
Tyle o ogólnej historii tego miejsca bo dziś Zasów jest znany w całej Polsce i poza granicami naszego kraju z plantacji drzewek owocowych i krzewów. We wsi funkcjonuje bardzo wiele gospodarstw szkółkarskich, których wyroby zyskują uznanie wielu odbiorców. Na terenie Zasowa siedzibę znajduje także Podkarpackie Stowarzyszenie Producentów Materiału Szkółkarskiego, zrzeszające producentów materiału szkółkarskiego, sadowniczego i ozdobnego.
Podkarpackie Stowarzyszenie Producentów Materiału Szkółkarskiego
Podkarpackie Stowarzyszenie Producentów Materiału Szkółkarskiego to samorządne stowarzyszenie producentów wyrobów szkółkarskich. W jego ramach zrzeszają się szkółki produkujące materiał szkółkarski, sadowniczy i ozdobny, m.in drzewka, krzewy i byliny. Przede wszystkim są to producenci z Zasowa (woj. podkarpackie) i okolic. Do statutowych obowiązków Stowarzyszenia należy m.in. reprezentowanie zrzeszonych producentów i obrona ich interesów, popularyzacja wiedzy o drzewach, bylinach i krzewach, a także działania proekologiczne i promocja zieleni, wymiana doświadczeń i rozpowszechnianie wiedzy na temat nowoczesnych metod pracy w szkółkach drzewek i krzewów owocowych.
Ponadto, Stowarzyszenie służy radami i dzieli się doświadczeniem z młodymi adeptami sztuki szkółkarskiej przekazując wiedzę niezbędną do samodzielnego prowadzenia takiego przedsiębiorstwa. Obecnie Stowarzyszenie prowadzi działalność głównie na terenie Polski, ale podejmuje także działania poza granicami Rzeczypospolitej aby realizować swoje cele.